آموزه های تعلیمی در منظومه غنایی محب و محبوب

نویسندگان

احمد رضا یلمه ها

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد دهاقان

چکیده

شعر تعلیمی، یکی از گسترده ترین و دراز آهنگ ترین انواع شعری ادب فارسی است. اشعار و آثار تعلیمی گاهی به صورت مستقل و جداگانه است همانند منظومه ها و داستان ها و قطعاتی که منحصراً به تعلیم و پند و حکمت و اخلاق می پردازد و گاهی هم در میان دیگر آثار ادبی پراکنده است. بدان گونه که گاهی مفاهیم و مضامین اخلاقی، حکمی، مذهبی و پندیات در منظومه های غنایی و حتی حماسی و یا قصاید مدحی به کار رفته که نه تنها جنبه شاعرانه این قبیل آثار را کم نمی کند بلکه با شور و احساس خاصی باعث جذابیت این قبیل آثار می گردد . یکی از منظومه های غنایی ناشناخته ادب فارسی (که آن را می توان طولانی ترین ده نامه ادب فارسی به حساب آورد و تا کنون مورد غفلت واقع گردیده ) منظومه محب و محبوب است که یکی از آثار نفیس متعلق به قرن هشتم هجری است که در قالب مثنوی در شرح عشق و عاشقی به شیوه ده نامه های ادب فارسی سروده شده و تاکنون به زیور چاپ آراسته نگردیده است . در این مثنوی غنایی، مضامین و معانی تعلیمی و حکمی فراوانی موجود است که شاعر به اقتضای زمینه انفعالی و ذوقی در جای جای این داستان عاشقانه به کار برده است . این پژوهش بر آن است تا برای نخستین بار به مایه ها و زمینه های تعلیمی و اخلاقی در این منظومه غنایی بپردازد .

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

محب و محبوب، منظومه ی غنایی نفیس و ناشناخته

با وجود آنکه در سال های اخیر بسیاری از نسخه‌های خطی به واسطة پژوهشگران تصحیح و چاپ  کرده اند ولیکن کم نیست آثاری که هنوز در گوشه و کنار کتابخانه‌های مختلف دنیا در زاویه ی گمنامی به سر می‌برد. یکی ازاین نسخه‌های نفیس و منحصر به فرد، منظومه‌ای است در قالب مثنوی در شرح عشق و عاشقی به شیوه ی ده نامه سرایی که یکی از شیوه‌های معمول ادب فارسی به ویژه در قرن هشتم هجری است. یگانه نسخه‌ای که از این منظوم...

متن کامل

آموزه‌های تعلیمی در منظومة غنایی محب و محبوب

شعر تعلیمی، یکی از گسترده‌ترین و دراز آهنگ‌ترین انواع شعری ادب فارسی است. اشعار و آثار تعلیمی گاهی به صورت مستقل و جداگانه است همانند منظومه‌ها و داستان‌ها و قطعاتی که منحصراً به تعلیم و پند و حکمت و اخلاق می‌پردازد و گاهی هم در میان دیگر آثار ادبی پراکنده است. بدان گونه که گاهی مفاهیم و مضامین اخلاقی، حکمی، مذهبی و پندیات در منظومه‌های غنایی و حتی حماسی و یا قصاید مدحی به کار رفته که نه تنها جن...

متن کامل

محب و محبوب، منظومه ی غنایی نفیس و ناشناخته

با وجود آنکه در سال های اخیر بسیاری از نسخه های خطی به واسطه پژوهشگران تصحیح و چاپ  کرده اند ولیکن کم نیست آثاری که هنوز در گوشه و کنار کتابخانه های مختلف دنیا در زاویه ی گمنامی به سر می برد. یکی ازاین نسخه های نفیس و منحصر به فرد، منظومه ای است در قالب مثنوی در شرح عشق و عاشقی به شیوه ی ده نامه سرایی که یکی از شیوه های معمول ادب فارسی به ویژه در قرن هشتم هجری است. یگانه نسخه ای که از این منظوم...

متن کامل

تصحیح و توضیح منظومه سی نامه یا محب و محبوب کاتبی ترشیزی نیشابوری

واقعیت آن است که در مورد ادبیات قرن نهم و دوره تیموری (807 – 913 هـ ) که اغلب آن را دوره رکود وانحطاط شعر ونثردانسته اند ، در مقایسه با دیگر دوره های ادبی چون خراسانی ، عراقی و هندی پژوهشهای فنی و سبک شناسانه قابل توجهی انجام نشده و تا حدودی بررسی و تجزیه وتحلیل علمی آثار این مقطع ادبی ایران کمتر وجهه همّت اهل فن وصاحب نظران بوده است وازآنجا که نمی توان از ارزش این حوزه ادبی به عنوان حلقه میانی ...

شگردها و علل و انگیزه‌های کاربرد مضامین تعلیمی در منظومه های غنایی با‌ تکیه بر منظومۀ نویافتۀ «ناز و نیاز»

اشعار تعلیمی یکی از گسترده‌ترین و رایج‌ترین گونه‌های ادب فارسی است. اشعار و آثار تعلیمی گاهی اثری کاملاً مجزا و مستقل است؛ همانند منظومه‌ها و آثاری که تنها به تعلیم و پند و حکمت و اخلاق می‌پردازد؛ گاهی نیز مفاهیم و مضامین اخلاقی، حکمی، مذهبی و پندیات به‌طور پراکنده در میان آثار دیگر ادبی مانند منظومه‌های غنایی و حماسی و یا قصاید مدحی به کار می‌رود؛ در این حالت افزون‌بر نکاستن از جنبة شاعرانة این...

متن کامل

شگردها و علل و انگیزه‌های کاربرد مضامین تعلیمی در منظومه های غنایی با‌ تکیه بر منظومۀ نویافتۀ «ناز و نیاز»

اشعار تعلیمی یکی از گسترده‌ترین و رایج‌ترین گونه‌های ادب فارسی است. اشعار و آثار تعلیمی گاهی اثری کاملاً مجزا و مستقل است؛ همانند منظومه‌ها و آثاری که تنها به تعلیم و پند و حکمت و اخلاق می‌پردازد؛ گاهی نیز مفاهیم و مضامین اخلاقی، حکمی، مذهبی و پندیات به‌طور پراکنده در میان آثار دیگر ادبی مانند منظومه‌های غنایی و حماسی و یا قصاید مدحی به کار می‌رود؛ در این حالت افزون‌بر نکاستن از جنبة شاعرانة این...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصل نامه تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادب فارسی

جلد ۳، شماره ۹، صفحات ۱۱-۲۸

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023